Để cho con vào trường công một cách “chắc chắn”, các bậc phụ huynh Trung Quốc sẵn sàng chi hàng triệu USD để mua những căn hộ dột nát, dột nát gần đó. Vài tháng trước, Wang Xuetao đã chi 800.000 đô la Mỹ để mua một căn hộ đổ nát, với những bức tường bê tông bong tróc. Nếu mọi việc suôn sẻ, các con của Wang chắc chắn sẽ được vào một trong những trường công lập danh giá nhất Bắc Kinh và con đường ở lại tầng lớp trung lưu. Tuy nhiên nó cũng có nghĩa là, gia đình của Wang sẽ phải sống 7 năm trong căn chung cư cũ được xây dựng hơn 60 năm trước với diện tích 71m2.
Chạy đua mua nhà ở chật trội tại Trung Quốc
Sau khi hoàn tất việc mua căn hộ, bước tiếp theo của Wang là mang thai. “Vị trí của căn hộ này có thể giúp con tôi được học tại một trường tiểu học tốt”, Wang – người đã chi 800.000 USD để mua căn hộ trên – nói. “Tôi đã lên kế hoạch này trong nhiều năm vì tôi không dễ kiếm được nhiều tiền”, cô nói.
Wang là một phần của xu hướng khiến cho giá nhà tăng vọt khắp nơi ở Trung Quốc. Khiến các nhà quản lý Trung Quốc phải cảnh báo và cân nhắc biện pháp can thiệp. Trong khi các gia đình ở Mỹ chạy trốn đại dịch bằng cách rời bỏ thành phố về sống tại các ngôi nhà ở ngoại ô. Thì người Trung Quốc lại chạy đua để mua những căn hộ chật chội ở thành phố. Mục đích để gần các trường công lập tốt.
Ở Mỹ, giá bất động sản gần các trường công lập tốt cũng cao hơn song người Mỹ thường chọn cách đi thuê. Trong khi đó, ở Trung Quốc, nhiều quận yêu cầu người dân phải sở hữu nhà tại đó trong nhiều năm. Thì con cái họ mới được học tại các trường công lập. Như ở khu cô Wang sống, yêu cầu tối thiểu phải ở 6 năm.
Giá đất gần các trường học tăng cao
Hàng năm, Trung Quốc có khoảng 18 triệu học sinh đăng ký vào trường tiểu học công lập. Chỉ 1/5 số đó vào được đại học. Do đó, để đảm bảo cho con cái được vào các trường tốt. Thường tập trung tại các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải. Những người như Wang đã khiến giá cả nhà ở tại các đô thị này tăng vọt.
Theo dữ liệu của nền tảng bất động sản Anjuke, giá khu chung cư Fengniao gần trường tiểu học Zhongguancun số 3. Một trong 5 trường hàng đầu của thành phố Bắc Kinh. Giá đã tăng 31% so với một năm trước đó.
Tại khu vực Yuetan của Bắc Kinh – gần một trường học hàng đầu khác. Phụ huynh thường mua căn hộ đắt hơn 58% so với căn hộ cũ hơn của họ. Nhưng diện tích nhỏ hơn 30%, theo KE Holdings.
Ở Thượng Hải, theo nhà cung cấp dữ liệu bất động sản Urban Surveyors. Giá nhà ở tại các khu trường học nổi tiếng của thành phố này đã tăng trung bình 20% trong năm tính đến tháng 3.
Theo các đại lý bất động sản, giá chào bán một căn hộ hai phòng ngủ ở thành phố có thể dễ dàng lên tới 3,6 triệu USD. Gần gấp đôi giá trị trung bình tại các thị trường bất động sản Kengsington và Chelsea (Anh).
“Nhà ở gần các trường học đã trở thành một loại tiền tệ. Nó vừa có nhu cầu thực tế vừa như là một khoản đầu tư”, Chen Sheng, Chủ tịch Viện dữ liệu bất động sản Trung Quốc đánh giá.
Chính Phủ Trung Quốc thắt chặt quy định mua nhà
Trước tình hình này, Chính phủ Trung Quốc đã đẩy mạnh hàng loạt chính sách để can thiệp. Đơn cử như yêu cầu người mua nhà phải có giấy phép cư trú đến thời gian đóng thuế tối thiểu ở địa phương là 5 năm mới đủ tiêu chuẩn được mua.
Ngay cả Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 3 cũng lên tiếng về vấn đề này. Với cam kết sẽ giải quyết tình trạng bất bình đẳng trong giáo dục. Gốc rễ của vấn đề không nằm ở thị trường bất động sản mà thuộc về cải cách giáo dục, theo Chen Jie, giáo sư tại Đại học Giao thông Thượng Hải. Đây là một thử nghiệm nhằm tạo ra cơ hội tiếp cận giáo dục bình đẳng. Đặc biệt cho trẻ em thuộc các tầng lớp khác nhau trong xã hội.
Các chính sách mới này khiến cho những người làm cha mẹ như Molly Zhu lo ngại. Cô đã đổi một căn hộ lớn tại Thượng Hải sang một căn nhỏ hơn; trị giá hàng triệu USD vì cậu con trai 3 tuổi. Tuy nhiên, 2 tháng sau đó, thông tin cho thấy không có gì đảm bảo; cho con cô chắc chắn được học tại các ngôi trường danh giá gần đó.
Điều chỉnh giảm giá bất động sản
“Đây là lần đầu tiên cuộc đời tôi kịch tính hơn cả chương trình truyền hình”, Zhu người từng là công chức, bỏ việc để kinh doanh nhằm trả nợ nhà nói. “Có vẻ tôi đang sống trong một thế giới mà các chính sách không bao giờ ngừng thay đổi”.
Hoàn cảnh của Zhu cho thấy Chính phủ Trung Quốc cần duy trì yếu tố cân bằng như thế nào khi ra chính sách. Các nhà chức trách đang cố gắng điều chỉnh giảm giá bất động sản. Điều mà không dẫn đến các phản ứng dữ dội của người dân. Do thiếu các kên đầu tư, các gia đình Trung Quốc có khoảng 78% tài sản gắn liền với nhà đất. Cao hơn gấp đôi so với Mỹ.
Còn hiện tại, Wang vẫn kiên định với kế hoạch đã đặt ra. Cô cũng đang sử dụng kinh nghiệm, vốn là một nhà thiết kế nội thất. Để biến đổi căn hộ có tuổi đời gấp đôi mình.
